Để tránh ảnh hưởng người dân, Cục Thuế TP HCM vừa kiến nghị UBND thành phố họp khẩn để thống nhất cách tính thuế đất cho các hồ sơ phát sinh từ ngày 1/8.
Đây là lần thứ ba Cục Thuế TP HCM gửi kiến nghị về vấn đề này đến UBND thành phố trong vòng một tháng qua.
Cục thuế thành phố cho biết từ ngày 1/8 đến 27/8 đã tiếp nhận tổng cộng 8.808 hồ sơ nhà đất. Trong đó có 346 hồ sơ công nhận quyền sử dụng đất; 277 hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất; 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản và 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính.
Lượng hồ sơ này chưa được giải quyết do cơ quan thuế vẫn chờ hướng dẫn cách tính thuế mới, khi Luật Đất đai 2024 và Nghị định 103 có hiệu lực từ 1/8.
Người dân nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai quận 11. Ảnh: Phương Uyên
Ghi nhận của VnExpress cho thấy đến hôm nay, khu vực tiếp nhận thủ tục đất đai ở UBND các quận, huyện Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, TP Thủ Đức … vẫn đông đúc người dân đi chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở, xin tách thửa hay chứng nhận quyền sử dụng đất… Tuy nhiên, tất cả hồ sơ đều đang bị treo. Việc tồn đọng hồ sơ thuế gây ảnh hưởng lớn đến người dân, tạo dư luận không tốt trên địa bàn.
Cục Thuế kiến nghị UBND thành phố sớm điều chỉnh bảng giá đất và hướng dẫn cách tính thuế mới. Trong giai đoạn chờ hướng dẫn, cần ưu tiên giải quyết các hồ sơ về nhà, đất thuộc trường hợp miễn thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ (chuyển nhượng, nhận thừa kế, nhận quà tặng) khi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận; tránh để tồn đọng, khiếu nại, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người dân.
UBND TP HCM cho hay, trước đây các hồ sơ tính nghĩa vụ tài chính liên quan đất đai được tính dựa trên bảng giá đất hiện tại (xây dựng trên khung giá đất nhân với hệ số điều chỉnh giá đất – hệ số K). Tuy nhiên, Luật Đất đai 2024 không còn quy định hệ số K, thành phố tính thuế theo bảng giá cũ và không nhân với hệ số này thì không phù hợp giá thực tế tại địa phương. Tức là tiền thuế tính ra thấp hơn, khiến cơ quan thuế lo bị quy làm thất thoát ngân sách. Ngược lại, áp bảng giá đất chưa điều chỉnh nhân với hệ số K thì lại chưa có hướng dẫn.
Đầu tháng 8, thành phố cho biết xin ý kiến trung ương, Thủ tướng gỡ vướng thủ tục đất đai với hồ sơ tồn đọng này. TP HCM cũng kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính hướng dẫn xử lý vướng mắc này.
Ở góc độ thị trường, các chuyên gia cũng cho rằng trong các loại hồ sơ đang bị “treo” hiện nay, chỉ có trường hợp liên quan đến chuyển mục đích sử dụng đất là có thể gây thất thu ngân sách, gây rủi ro cho cán bộ thuế vì tiền sử dụng đất phải tính theo bảng giá. Riêng với các hồ sơ không phát sinh thuế như trường hợp cho tặng, hoàn công… hầu như không bị ảnh hưởng gì từ điều chỉnh bảng giá đất nên các chi cục thuế cần giải quyết cho người dân.
Đối với hồ sơ tính thuế thu nhập cá nhân dựa trên giá mua bán ghi trong hợp đồng, các chuyên gia cũng nhìn nhận, người dân đã khai đúng với giá mua giá bán thì thuế thu nhập cá nhân cũng đã có cơ sở để tính đúng, tính đủ. Do vậy ngành thuế cần hoàn tất hồ sơ cho người dân. Sau này nếu có hậu kiểm, phát hiện trường hợp trốn thuế, người dân sẽ phải tự chịu trách nhiệm và có thể bị truy cứu.
Phương Uyên