Thông tin nêu tại báo cáo Bộ Tài chính gửi Ủy ban Kinh tế của Quốc hội về quản lý thị trường bất động sản và nhà ở xã hội 2015-2023.
Trong 8 năm, Bộ Tài chính đã tổ chức thanh tra 19 doanh nghiệp bất động sản và kiến nghị xử lý tài chính khoảng 1.200 tỷ đồng. Trong đó khoản nộp ngân sách nhà nước hơn 250 tỷ đồng và kiến nghị xử lý tài chính khác gần 1.000 tỷ đồng.
Nguyên nhân xử lý tài chính chủ yếu do xác định chưa đúng tiền sử dụng, thuê đất; kê khai nộp thiếu các loại thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân hay xác định sai thuế suất ưu đãi.
Một số doanh nghiệp bị thanh tra trong giai đoạn 2015-2023 gồm Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà Hà Nội (Handico) với số tiền xử lý tài chính gần 733 tỷ đồng, Tổng công ty Xây dựng Hà Nội (Hancorp) với 135 tỷ, Công ty cổ phần Becamex Bình Dương với 84,7 tỷ, Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC với 49,8 tỷ…
Bộ cho biết phần lớn các doanh nghiệp đã nộp ngân sách đầy đủ. Đến cuối năm 2023, còn ba doanh nghiệp vẫn nợ thuế gồm Handico nợ hơn 731 tỷ đồng, Tổng công ty Cổ phần Phát triển khu công nghiệp (Sonadezi) nợ 16,7 tỷ đồng và Tổng công ty Phát triển nhà và đô thị HUD nợ 8,2 tỷ đồng.
Các doanh nghiệp chưa hoàn thành, theo Bộ Tài chính, do vướng mắc tính tiền sử dụng đất, phân bổ chi phí hạ tầng kỹ thuật hay chuyển nhượng tài sản… dẫn đến chậm quyết toán.
Với trường hợp Handico, Bộ đề nghị doanh nghiệp báo cáo UBND TP Hà Nội về việc chuyển nhượng tài sản, quyền thuê đất, vướng mắc tiền sử dụng đất để thành phố giải quyết các vướng mắc. Cơ quan này cũng yêu cầu công ty Sonadezi nhanh chóng lên phương án làm việc với khách hàng, báo cáo UBND tỉnh Đồng Nai để xử lý tiền thuê đất Khu công nghiệp Biên Hòa 1.
Cũng trong báo cáo, Bộ Tài chính cho biết số thu từ tiền sử dụng đất những năm gần đây khoảng 160.000 tỷ đồng mỗi năm, chiếm trung bình khoảng 15% nguồn thu ngân sách. Khoản thu lệ phí trước bạ trong giai đoạn 2016-2021 đạt khoảng 32.800 tỷ đồng mỗi năm.
Số tiền thu thuế từ chuyển nhượng bất động sản cũng liên tục tăng trong giai đoạn 2017-2022. Tuy nhiên, năm ngoái, con số này lần đầu sụt giảm trong 6 năm, đạt hơn 18.600 tỷ đồng.
Với lĩnh vực đầu tư bất động sản, Bộ cho hay hiện không có số liệu thống kê hằng năm về thu thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp với hoạt động kinh doanh địa ốc.
Ngọc Diễm